Ozkan Subasi Blog

Satın aldığınız ya da internetten indirdiğiniz bir çok yazılım derlenmiş olarak size ulaşır. (compiled) Derlenmiş yazılımın anlamı şudur; yazılım geliştiriciler programları oluştururken çeşitli programlama dilleri kullanırlar (c++, delphi, visual basic gibi).İşte program yazarken kullandıkları kullandıkları programlarda o dillerin derleyicileridir.

Derleyiciler program kodlarını bilgisayarın anlayacağı dile çevirir. Yani kodları derleyerek .exe uzantılı programlar oluştururlar. (exe - executable yani çalıştırılabilir kelimesinin kısası). Bu şekle dönüştürülmüş programların kodlarına ulaşmak neredeyse imkansızdır.
Yani programcı yazılımı geliştirirken neler kullanmış, program hangi parçalardan, fonksiyonlardan oluşuyor bilmek mümkün değildir. Dolayısıyla yazılımcılar ve yazılım firmaları bu şekilde rakiplerinden programın teknolojisini saklamış oluyor.

Open source yani açık kaynak kodlu yazılımlardaki mantık üstte anlattığımızdan tamamen zıttır. Temel amaç yazılımın mantığını herkesin anlaması ve katkıda bulunmasıdır. Bu şekilde yazılım çok daha kişiye hizmet eder ve dolayısıyla daha çok kişi tarafından test edilmiş olur. Bildirilen hatalara göre yeni sürümler daha hatasız şekilde üretilir. Uzun vadede açık kaynak kodlu yazılımlar hatasıza yakın bir şekle doğru ilerlerler.

Açık kaynak kodlu yazılım endüstrisinde birçok kişinin aynı zamanda aynı spesifik konu hakkında geliştirme yapmasını engellemek ve zaman ve emek kaybına yol açmamak için temeller ve kurallar çok iyi oturtulmuştur. Her yazılım için bir proje sitesi vardır ve bu sitede yazılımla ilgili tüm kronolojik bilgi ve kodlar mevcuttur.

Açık kaynak kodlu yazılımların;
- Program serbest şekilde dağıtılabilmelidir.
- Kaynak kodları paketin içinde bulunmalıdır.
- İsteyen herkesin kodlar üzerinde çalışıp yenisini yayınlayabileceği bir ortam bulunmalıdır.
- Yazılımın lisansı diğer yazılımlarla çalışmasına engel teşkil etmemelidir.

Açık kaynak kodlu yazılımlarla ilgili en iyi örnek linux tur;
1991 te Linus Torvalds Finlandiya da Helsinki üniversitesinde öğrenci iken Linux adını verdiği mini bir işletim sistemi geliştirdi ve herkese açık kamu lisansı ile dağıttı.(GNU General Public License - açık kaynak kodunun tarifini hukuki zemine oturtan tanım biçimi). Birçok kişi bu işletim sistemini internetten indirerek kullandı ve gelişimine katkı sağladı ve 3 yıl sonra 1994'te Linus, Linux 1.0 versiyonunu yayınladı.

Genel olarak bu yazılımı kullananlar teknik destek alamazlar ve yazılımın herhangi bir garantisi bulunmaz. Çünkü bedelsiz dağıtılan bir şey için bu hizmetleri verebilecek altyapıyı oluşturmak mümkün değildir. Bu yüzden yine 1994 te Red Hat Software kuruldu ve bu açık kaynak kodlu işletim sistemi dağıtımını belli bir paket haline getirdi ve belli bir bedel karşılığı kendi sürümünü satmaya başladı. Ardından Linux un bir çok türevi meydana geldi.

Günümüzde açık kaynak kodlu işletim sistemlerini birçok ülke ve kuruluş tarafından desteklemektedir. Almanya ve Çin ve diğer bazı büyük ülke hükümetleri uzun süreden beri kendi bünyelerinde linux türevlerini kullanmaktadırlar. IBM, HP gibi dünya devi firmalarda linux un geliştirilmesi için büyük kaynaklar ayırmaktadırlar.

Mozilla (internet tarayıcısı), Apache (web sunucusu), PERL (web betik dili), PNG (grafik dosya formatı) halen açık kaynak kodlu yazılımların en popüler örnekleridir.